Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Zambrowie, w ślad za pismem Głównego Inspektora Sanitarnego nr EP.NE.740.6.2024 z dnia 14 lutego 2024 r., w związku z pojawiającymi się doniesieniami medialnymi o niepokojącej sytuacji w zakresie zachorowań na odrę w Polsce prosi o przyjęcie następujących informacji.
Odra jest ostrą chorobą wirusową przebiegającą z gorączką, kaszlem, zapaleniem spojówek oraz wysypką. Jednocześnie jest to choroba, która może mieć, u osób które uległy zakażeniu, poważne odległe konsekwencje zdrowotne w postaci groźnych powikłań neurologicznych.
W roku 2022, po okresie epidemii w latach 2018-2019, odnotowano w Polsce 27 przypadków odry, podczas gdy w roku 2021 było ich 13, w 2020 r. - 30, zaś w 2019 r. - 1502. W roku 2023 łącznie odnotowano w Polsce 37 zachorowań, natomiast w okresie 01.01-31.01.2024 r. – 9 przypadków (dla porównania w analogicznym okresie 2023 r. odnotowano 5 potwierdzonych przypadków zakażenia wirusem odry).
Zgodnie z aktualnymi danymi Europejskiego Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) (https://www.ecdc.europa.eu/en/publicationsdata/communicable-disease-threats-report-4-10-february-2024- week-6) od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r. 23 kraje zgłosiły łącznie 2 361 przypadków odry, przy czym większość przypadków zgłosiła Rumunia (1 755), Austria (186), Francja (118), Niemcy (82), Belgia (69), Włochy (44), Polska (37), Hiszpania (13) i Szwecja (11). Również pozostałe kraje odnotowały przypadki odry (Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Węgry, Irlandia, Łotwa, Liechtenstein, Litwa, Holandia, Norwegia, Portugalia i Słowacja).
Dane zebrane w okresie od 5 stycznia do 6 lutego 2024 r. wykazały 1 861 nowych podejrzeń lub potwierdzonych przypadków, w tym 4 nowe zgony z powodu odry. Przypadki zgłosiło dziewięć krajów UE/EOG: Austria, Estonia, Niemcy, Grecja, Węgry, Islandia, Irlandia (1 zgon u osoby dorosłej), Włochy, Portugalia i Rumunia (3 zgony, w tym 2 dotyczące dzieci, które nie kwalifikowały się do szczepienia) i Hiszpanii (2). W Wielkiej Brytanii odnotowano natomiast ponad 7 krotny wzrost liczby przypadków odry w stosunku do początku 2023 r.
Zachorowania o charakterze i rozmiarach ognisk epidemicznych występują w populacjach, w których stopień uodpornienia dzieci i dorosłych jest niewystarczający dla uzyskania odporności zbiorowiskowej. Powstaje ona, gdy liczba osób uodpornionych w danym środowisku osiąga co najmniej 95%. Przez wiele lat w naszym kraju stan zaszczepienia przeciw odrze był wysoki i wynosił 98-99%. W ostatnim dziesięcioleciu obserwowany jest jednak globalny niepokojący trend malejący odsetka dzieci zaszczepionych przeciw odrze, śwince i różyczce.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w 2023 r. monitorując sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych w poszczególnych krajach, skierowała robocze wytyczne dla Polski odnośnie obecnej sytuacji epidemiologicznej wybranych chorób zakaźnych, dla których wydaje się ona najbardziej alarmująca, w tym dotyczące odry.
ECDC ocenia, że choć ryzyko na poziomie populacji ogólnej jest niskie, to ogniska choroby będą występować z powodu niewystarczającego stanu zaszczepienia przeciwko odrze (szczególnie drugą dawką), a istotnego wzrostu zachorowań na tę chorobę należy się spodziewać w nadchodzących miesiącach i latach.